Γαλήνη δίπλα στη θάλασσα και αρχαία Πέργαμος

Ο καλύτερος τρόπος να αντικρίσετε το Δικελί είναι από τη θάλασσα, καθώς τα γαλαζοπράσινα νερά διαδέχονται οι χρυσές αμμουδιές στην άκρη ενός όμορφου κόλπου και τα μαγευτικά καταπράσινα τοπία λίγο πιο πέρα. Το Δικελί είναι ένας από τους παραδοσιακούς προορισμούς διακοπών της μεγάλης τουρκικής πόλης-λιμάνι της Σμύρνης και αποτελεί ένα ειδυλλιακό παραθεριστικό μέρος με τα μικρά χωριά, τις ψαροταβέρνες και τα γραφικά τοπία, το παραθαλάσσιο χωριό Μπαντεμλί στα νότια, τις εσωτερικές ιαματικές πηγές και έναν καταρράκτη στα Άστυρα (Νεμπιλέρ), στο οροπέδιο Kemente. Μην μείνετε όμως μόνο σε αυτήν την πανέμορφη ακτή, γιατί το Δικελί είναι επίσης το ορμητήριο για τα μεγαλοπρεπή ερείπια της Περγάμου, μιας από τις πιο όμορφες και σημαντικές αρχαίες ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας και σήμερα μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Στην Πέργαμο βρίσκονται μερικοί από τους πιο υποβλητικούς αρχαιολογικούς χώρους όχι μόνο στην Τουρκία αλλά σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Πέργαμος

Με την Τροία στα βόρεια και την Έφεσο στα νότια, η κλασική αρχαία πόλη της Περγάμου βρίσκεται περίπου 26 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα από το Αιγαίο Πέλαγος, σε ένα ακρωτήριο που ξεπροβάλλει πάνω από τη σύγχρονη τουρκική πόλη Μπέργκαμα. Χάρη στη στρατηγική της θέση, ξαναχτίστηκε επανειλημμένα καθ’ όλη τη διάρκεια των αρχαίων χρόνων, αλλά γνώρισε την ακμή της κατά την ελληνιστική περίοδο, τον δεύτερο αιώνα π.Χ., όταν ο Μέγας Αλέξανδρος απέσπασε την Πέργαμο από την περσική κυριαρχία. Ως το Βασίλειο της Περγάμου υπό τη διάδοχη δυναστεία των Ατταλιδών, η πόλη μετατράπηκε σε κέντρο πολιτισμού, υγείας και τεχνών και χαρακτηρίστηκε ως «η πιο διάσημη και μεγαλοπρεπής πόλη της Μικράς Ασίας» από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, συγγραφέα και φιλόσοφο του πρώτου αιώνα μ.Χ. Για κάποιο διάστημα είχε τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη του κόσμου και ανθηρό εμπόριο περγαμηνών (η λέξη προέρχεται πράγματι από το όνομα Πέργαμος), καθώς και εντυπωσιακά γλυπτά που μάγευαν τους ντόπιους και τους ταξιδιώτες εκείνης της εποχής. Παρόλο που υπάρχουν απομεινάρια από διαφορετικές εποχές, τα πιο εντυπωσιακά ερείπια χρονολογούνται στη βασιλεία του Ατταλιδού ηγεμόνα Ευμένη Β΄, ο οποίος επέβλεψε την κατασκευή έργων όπως η Βιβλιοθήκη της Περγάμου και ο Βωμός του Δία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, από το 197 έως το 159 π.Χ. Ο αχανής χώρος εκτείνεται σε περίπου 890 στρέμματα με επίκεντρο μια ακρόπολη που υψώνεται σχεδόν στα 335 μέτρα. Υπάρχουν επίσης ερείπια της κάτω πόλης και του περίφημου θεραπευτικού ιερού του Ασκληπιείου.

Άνω Ακρόπολη

Το κορυφαίο αξιοθέατο της άνω Ακρόπολης της Περγάμου (η οποία είχε σκοπό να ανταγωνιστεί την Ακρόπολη της Αθήνας) είναι σήμερα αναμφισβήτητα το αρχαίο ελληνιστικό θέατρο, λαξευμένο στην πλαγιά του λόφου και το οποίο σε ύψος 36 μέτρων είναι το απόκρημνο θέατρο του αρχαίου κόσμου: η επιβλητική θέα από εδώ έχει σίγουρα κλέψει κάθε παράσταση! Είχε θέσεις για περισσότερα από 10.000 άτομα σε 83 σειρές, ενώ αν κοιτάξετε προσεκτικά θα δείτε ακόμα και τώρα τις τρύπες των πασσάλων για το φορητό ξύλινο σετ του θεάτρου. Στη βόρεια πλευρά του αιθρίου του θεάτρου βρίσκονται τα ερείπια του ναού του Διονύσου, θεού του κρασιού και των θεατρικών παραστάσεων. Ο Ναός της Αθηνάς χρονολογείται αρχικά από τον 4ο αιώνα π.Χ. αλλά τροποποιήθηκε από τον Ευμένη Β΄ γύρω στο 170 π.Χ. Σε ένα αίθριο κάτω από αυτόν βρισκόταν ο μεγάλος Βωμός του Δία, ένας μνημειακός ναός που χρειάστηκε 20 χρόνια για να χτιστεί και ήταν κάποτε ορατός από απόσταση χιλιομέτρων. Τα διάσημα ψηλά μαρμάρινα ανάγλυφα που απεικονίζουν μια επική μάχη μεταξύ των θεών και των γιγάντων κρύβονται από τον ήλιο του Αιγαίου κλεισμένα μέσα στο Μουσείο Περγάμου του Βερολίνου από τις αρχές της δεκαετίας του 1900, αλλά μπορείτε ακόμα να δείτε τα εντυπωσιακά θεμέλια του βωμού σε σχήμα πετάλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όταν ο Απόστολος Ιωάννης χαρακτήρισε την Εκκλησία της Περγάμου ως μία από τις Επτά Εκκλησίες της Αποκάλυψης, μπορεί να αναφέρθηκε στον βωμό ως τον «θρόνο του διαβόλου» λόγω του μεγάλου μεγέθους του.

Σε άλλα σημεία της ακρόπολης θα βρείτε τον Ναό της Δήμητρας, ο οποίος χτίστηκε από τον Φιλέταιρο, τον ιδρυτή της δυναστείας των Ατταλιδών και επεκτάθηκε από την Απολλωνία, τη σύζυγο του Αττάλου Β΄. Επίσης, υπάρχει ο μεγάλος χώρος του γυμνασίου, σε τρεις αναβαθμίδες. Η σκάλα που συνδέει το χαμηλότερο επίπεδο με το δεύτερο είναι ένα εξαιρετικά καλοδιατηρημένο παράδειγμα κατασκευής θόλων και αψίδων. Εδώ βρίσκονται επίσης τα ερείπια του Ιερού της Ήρας. Η ακρόπολη προοριζόταν κυρίως για τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, οπότε είναι συναρπαστικό να περπατάτε στον κεντρικό δρόμο που συνέδεε την ακρόπολη με το εμπορικό τμήμα της πόλης, που ήταν κάποτε γεμάτο με καταστήματα και αποθήκες. Παρατηρήστε τα σημάδια από τους τροχούς των αρμάτων στα μαρμάρινα πεζοδρόμια! Ο ανακατασκευασμένος Ναός του Τραϊανού, παρεμπιπτόντως, είναι το μοναδικό αμιγώς αρχαίο ρωμαϊκό ερείπιο στην Πέργαμο.

Το Ασκληπιείο

Τα ερείπια του φημισμένου Ασκληπιείου, ιερού της υγείας και της ίασης, βρίσκονται στους πρόποδες της ακρόπολης, περίπου τρία χιλιόμετρα νότια του ακρωτηρίου. Το Ασκληπιείο της Περγάμου ήταν ξακουστό στον αρχαίο κόσμο. Ο Ασκληπιός ήταν ο μυθικός γιος του Απόλλωνα και θεός της ιατρικής και της ίασης. Οι «ιατροί» στο ιερό ήταν στην πραγματικότητα οι ιερείς του, οι οποίοι θεράπευαν τους ασθενείς με έναν συνδυασμό ιαματικών λουτρών, ειδικής διατροφής, άσκησης και μουσικής. Σύμφωνα με τις ανασκαφές, η κατασκευή του συγκροτήματος του ναού χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ., αλλά ήκμασε κυρίως κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, χάρη στις προσπάθειες του Αδριανού ο οποίος πρόσθεσε την Ιερά Οδό με κιονοστοιχίες που οδηγούσε στην πύλη εισόδου του Ασκληπιείου, ή τα Προπύλαια. Παρακάτω βρισκόταν ο κύριος κυκλικός ναός (κάποτε είχε τρούλο όπως το Πάνθεον στη Ρώμη) και αίθουσες για μασάζ και λασπόλουτρα, καθώς και τρία σιντριβάνια που συνδέονταν όλα με περίτεχνες στοές. Ένα θέατρο είχε χωρητικότητα 3.500 θεατών. Ένα από τα πιο συναρπαστικά στοιχεία του Ασκληπιείου είναι η Ιερή Σήραγγα, ένας διάδρομος μήκους 81 μέτρων που οδηγεί από το κέντρο του ιερού σε ένα μυστηριώδες διώροφο στρογγυλό πλινθόκτιστο κτίριο από τη ρωμαϊκή εποχή, όταν ο διαπρεπής ιατρός Γαληνός εργαζόταν στην Πέργαμο. Κάποιοι πιστεύουν ότι η σήραγγα, η οποία περιβαλλόταν από βωμούς σε άλλους θεούς της ίασης όπως η Υγεία και ο Απόλλωνας, μπορεί να προκαλούσε όνειρα με τον Ασκληπιό, του οποίου η εμφάνιση στο όνειρο ενός ασθενούς ερμηνευόταν τότε από τους μόνιμους ιερείς ότι βοηθούσε στην καθοδήγηση της θεραπευτικής διαδικασίας.

Η Κόκκινη Βασιλική

Η Κόκκινη Βασιλική σε μέγεθος καθεδρικού ναού, η οποία χτίστηκε τον 2ο αιώνα από τους Ρωμαίους ως ένας πελώριος ναός αφιερωμένος στις αιγυπτιακές θεότητες Σέραπις, Ίσις και Αρποκράτης, είναι ένα από τα μεγαλύτερα αρχαία οικοδομήματα που σώζονται από την αρχαιότητα. Τοποθετημένο περίπου ένα χιλιόμετρο νότια της ακρόπολης της Περγάμου, το συγκρότημα περιλάμβανε ένα κεντρικό κτίριο, δύο στρογγυλούς πύργους, ένα τεράστιο τέμενος ή ιερό χώρο, και υπόγειες σήραγγες και θαλάμους. Ήταν τέτοιο το μέγεθός της που οι πρώτοι Χριστιανοί της Περγάμου έχτισαν μια βασιλική μέσα σε αυτήν, αντί να μετατρέψουν ολόκληρο το κτίριο σε εκκλησία. Η Γέφυρα της Περγάμου, από ένα τμήμα του προαυλίου χώρου του ναού της Ίσιδος, σχεδιάστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού και παραμένει άθικτη μέχρι σήμερα.

Amazing excursions carefully curated